Leven bestaat uit bewegen. Veelzijdig bewegen.
Dansen met je partner, een potje tennis spelen, stoeien met de kleinkinderen, de tuin onderhouden en op de fiets door de drukke stad om vervolgens boodschappen te doen op de markt. Het leven bestaat uit bewegen. In allerlei variaties. Goed kunnen blijven bewegen als je ouder wordt is belangrijk voor de gezondheid, het welzijn en de fitheid. En het speelt ook een belangrijke rol in de zelfredzaamheid van ouderen. Plezier hebben in bewegen en veelzijdig bewegen is daarbij een belangrijke factor om te blijven bewegen. Hoe werkt dat?
Om te beginnen. Wat is veelzijdig bewegen?
Het Athletic Skills Model introduceert hiervoor de Schijf van 10! voor bewegen. Veelzijdig bewegen wordt vaak in meerdere termen verpakt zoals: breed motorisch ontwikkelen, breed motorisch opleiden, allround – of alzijdig bewegen of in een term als multisporten. Of in bredere zin het bewegen van alle spieren en gewrichten. De invulling van het concept veelzijdig bewegen gaat vaak niet verder dan “variatie aanbieden”. Het Athletic Skills Model (vanaf nu ASM) heeft met de Schijf van 10! het veelzijdig bewegen uitgewerkt van een visie naar een praktisch werkbare toepassing voor een groep of een individu en voor alle vormen van bewegen. Toepasbaar voor het bewegingsonderwijs, de revalidatie/gezondheidszorg, de topsport en breedtesport, de ongeorganiseerde sport, het bedrijfsleven en vitaliteitsprogramma’s.
De Schijf van 10!
1. Balanceren en vallen; 2. Stoeien en vechten; 3. Gaan en lopen; 4. Springen en landen; 5. Rollen, duikelen en draaien; 6. Gooien, vangen, slaan en mikken; 7. Trappen, schieten en mikken; 8. Klimmen en klauteren; 9. Zwaaien en slingeren; 10. Bewegen op – en maken van muziek.
De wetenschappelijk en praktisch onderbouwde Schijf van 10! bestaat uit tien grondvormen van bewegen die gezamenlijk belangrijk zijn voor een optimale motorische ontwikkeling. In de sport, lifestyle, het bewegingsonderwijs en de gezondheidszorg. Het is aan te raden om vanaf jonge leeftijd al op een gevarieerde manier in aanraking te komen met alle tien de vormen van bewegen en dat vervolgens zo lang mogelijk te blijven doen.
De Schijf van 10! voor ouderen.
Lang hebben we gedacht dat dit alleen goed en noodzakelijk is voor de jeugd. Inmiddels weten we dat het net zo belangrijk is voor ouderen. Doe nieuwe grondvormen die uitdagend zijn en soms ook moeite kosten. Het is een andere kijk op bewegen voor ouderen.
Leren vallen voordat het te laat is.
Veel grondvormen van bewegen betrekken in je beweegrepertoire ging vroeger vaak vanzelf. Bijvoorbeeld tijdens het buitenspelen, de sportles, de schoolgym, de muziekles, de dansles en andere creatieve vakken. De huidige generatie jeugd is echter minder fit en moeten aanvullende beweegprogramma’s en adviezen aangeboden krijgen om de ‘vergeten beweegvaardigheden’ te compenseren.
Daarnaast bewegen ook de volwassenen en ouderen van nu te weinig. Ons zitgedrag maakt overuren, en als we bewegen is het vaak eenzijdig. Daarbij is het belangrijk dat ouderen zo lang als mogelijk zich veilig zelfstandig kunnen redden, dus zelf de trap op en af kunnen lopen of zich zelfstandig kunnen omkleden. Het lijkt niet logisch om pas op late leeftijd te praten over beter leren bewegen of balans- en valtraining. Logischer is het om mensen gedurende hun hele leven te beïnvloeden met een doordacht divers beweegaanbod. De Schijf van 10! dient als keuzemenu om de trainer, coach, docent, therapeut, ouder, begeleider of voor jezelf, een structuur te bieden in de programmering van een veelzijdig beweegaanbod.
Iedereen een eigen top 10.
Alle dagelijkse activiteiten, beroepen en sporten bestaan uit verschillende beweegvormen uit de Schijf van 10!. En voor iedereen zijn daarin andere vormen van bewegen meer dominant dan anderen. De een wilt nog wekelijks blijven volleyballen, dansen of zwemmen, de ander rent achter de kleinkinderen aan in het park, schommelt mee en helpt ze vervolgens door het klimrek te tillen. Een volgende streeft ernaar zo lang mogelijk zelfstandig de huishoudelijke taken en werkzaamheden te blijven doen om daarna op de fiets te stappen om met vrienden in het centrum af te spreken.
Het zijn allemaal variaties en verschillende grondvormen van bewegen. En wat het doel ook is: een gezond en gevarieerd beweegprogramma om een leven lang fit en vitaal te blijven bevat diverse spel- en oefenvormen uit verschillende grondvormen van bewegen. De Schijf van 10! helpt daarbij om gevarieerde en leuke beweegvormen te zoeken die passen bij het niveau, de mogelijkheden/beperkingen en de wensen van elke beweger.
Bewegen. Ontmoeten. Meedoen. Zelfredzaamheid.
Het Nationaal Ouderenfonds heeft de handen ineengeslagen met het ASM voor de invulling van het project OldStars. Met als doel te ondersteunen bij de kernwaarden bewegen, ontmoeten, meedoen en zelfredzaamheid voor ouderen. Om fysiotherapeuten, trainers, buurtsportcoaches en begeleiders daarbij te helpen is de ASM-OldStars trainerscursus ontwikkelt. Een tweedaagse opleiding voor iedereen die ouderen in beweging brengt.
ASM-OldStars trainerscursus voor fysiotherapeuten, buurtsportcoaches, trainers en begeleiders.
De toepassing van het Athletic Skills Model voor de doelgroep OldStars vraagt om meer kennis en inzicht over bewegen en sporten met ouderen. In de tweedaagse opleiding leer je verantwoorde beweegprogramma’s te schrijven voor de gezondheid en fitheid van ouderen én leer je alles over hoe je de kernwaarden van OldStars integraal toepast binnen en buiten je trainingen en behandelingen. Je doet praktische – en wetenschappelijke kennis en vaardigheden op om beweeg- en spelvormen toe te voegen. Daarnaast leer je hoe je de kernwaarden bewegen, ontmoeten, meedoen en zelfredzaamheid in de praktijk vormgeeft.
‘Het is enorm belangrijk om op latere leeftijd te bewegen en elkaar te blijven ontmoeten. Leuk als dat kan bij de vereniging om de hoek.’
– Bettine Vrieskoop | Ambassadeur OldStars tafeltennis
