Peiling motoriek 2019 - Athletic Skills Model (ASM)

70.790 basisschoolkinderen gescand op hun motorische ontwikkeling. Ruim een kwart blijft achter.

Afgelopen schooljaar namen meer dan 70.790 kinderen (geanonimiseerde data inzichten) aan de MQ Scan deel. MQ staat voor Motorische Quotiënt. De MQ Scan is een motoriektest voor kinderen van 4 – 12 jaar waarin kinderen zo snel mogelijk een parcours met verschillende onderdelen moeten afleggen. De scan is ontwikkeld door De Haagse Hogeschool, Athletic Skills Model en de Vrije Universiteit Amsterdam. Uit de gegevens uit 2019 blijkt dat 28% van de basisschoolkinderen uit de bovenbouw motorisch achterblijft. Dit versterkt het beeld dat steeds meer kinderen slechter bewegen.

Bekijk de factsheet motoriek peiling 2019

Motoriek is het vermogen om in allerlei contexten te bewegen. Steeds duidelijker wordt dat goed bewegen, dus een goed ontwikkelde motoriek, een nauwe relatie heeft met de algehele ontwikkeling van kinderen. Kinderen die achterblijven met hun motorische ontwikkeling, zullen minder makkelijk en minder graag bewegen, ook als volwassenen. Terwijl meer bewegen samen met goede voeding de belangrijkste basis vormt voor een gezond leven. Het groeiend aantal kinderen met een motorische achterstand voorspelt dus een minder gezonde bevolking.

Ziggy Tabacznik, directeur van MQ Scan: “Mensen denken dat kinderen vanzelf wel goed leren bewegen. Maar dat is niet zo, dat blijkt uit onze cijfers. In een tijd waar kinderen minder buiten spelen, steeds meer tijd achter beeldschermen zitten, met de auto of bakfiets worden rondgebracht en gymles vaak erg weinig aandacht krijgt op de basisschool, is het niet vreemd dat de motoriek achteruit loopt. Maar het is echt alarmerend, want het zegt veel over de toekomst van die kinderen. Wij weten dat kinderen met een goede motoriek zich over het algemeen fitter voelen, mentaal en sociaal beter functioneren en een positiever zelfbeeld hebben. Dat gun je toch ieder kind!”

Geen verschil jongens en meisjes, wel verschil tussen provincies

Jongens en meisjes vertonen nagenoeg dezelfde motorische vaardigheid. Er zijn wel verschillen tussen provincies. Drenthe en Limburg scoren minder, Friesland en Noord-Holland scoren beter dan het gemiddelde. Ook tussen gemeenten en wijken zijn er grote verschillen te zien. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen waar dat precies aan ligt. Hangt het bijvoorbeeld samen met het sport- en beweegaanbod, het voorbeeld en de ondersteuning van ouders of het al dan niet gym krijgen van een vakleerkracht.

Goede motoriek is te leren

De gemeente Almere werkt al 5 jaar structureel aan het verbeteren van de motoriek van basisschoolleerlingen. Met behulp van de MQ Scan wordt de motorische ontwikkeling van de basisschoolleerlingen gevolgd. Waar de MQ score in groep 3 gelijk ligt met het landelijk beeld, scoort groep 7 beduidend beter met zowel minder kinderen die motorisch achter lopen als met meer kinderen die boven gemiddeld scoren. Alle basisscholen hebben een vakleerkracht gymnastiek en er wordt op alle scholen minimaal 2 uur gym gegeven per week in combinatie met specifieke naschoolse activiteiten. De aanpak van Almere is gestoeld op het Athletic Skills Model filosofie.Wij weten dat kinderen met een goede motoriek zich over het algemeen fitter voelen, mentaal en sociaal beter functioneren en een positiever zelfbeeld hebben. Dat gun je toch ieder kind!”

Wat is de MQ Scan?

De MQ Scan meet de motorische ontwikkeling van een kind. MQ staat voor motorische quotiënt, zoals de IQ voor intelligentie quotiënt staat en de EQ voor de emotionele quotiënt / ontwikkeling. De MQ Scan bestaat uit een klein beweegcircuit / baan, volgens specifieke instructies opgebouwd uit standaard spullen uit een gymzaal. De tijd die een kind erover doet om de baan af te leggen, geeft aan of een kind zeer onder-, ondergemiddeld, gemiddeld, boven- of zeer bovengemiddeld, vaardig is voor zijn leeftijd. De groepsleerkracht, gymnastiek vakdocent of buurtsportcoach kan ± 30 kinderen in een uur scannen met de mobiele app. Kinderen vinden de beweegbaan leuk om te doen en worden idealiter 2 x per jaar gescand op voortgang in hun motorisch niveau. De tijdmeting gebeurt middels een app, gekoppeld aan een online platform waarop alle data in een centrale database wordt opgeslagen. Op dit moment (mei 2020) zitten er 100.000 kinderen in deze database, met ruim 130.000 scans. 650 van ± 6400 scholen maken nu gebruik van de MQ Scan. De MQ Scan is gebaseerd op het Athletic Skills Model en ontwikkeld door De Haagse Hogeschool, de VU-Amsterdam en Athletic Skills Model. De MQ Scan is gebaseerd op 8 wetenschappelijke onderzoeken en sluit aan bij de laatste inzichten op het gebied van motoriek en de ontwikkeling daarvan. Het unieke van de Scan is dat de beweegprofessional binnen 1 gymles alle kinderen in beeld kan krijgen.

Wat is het Athletic Skills Model?

Het ASM is een talentontwikkelingsmodel met een wetenschappelijk en praktisch onderbouwde visie op de ontwikkeling van sporten, spelen en bewegen, van jong tot oud en voor valide en minder valide bewegers in de topsport, breedtesport & lifestyle, het bewegingsonderwijs, de gezondheidszorg en de sector kunst & cultuur. De optimale ontwikkeling vindt plaats als alle partijen vanuit eenzelfde, gefundeerde visie werken, met de beweger centraal. Deze nieuwe manier van denken over bewegen is de basis van kwalitatieve beweegprogramma’s en de inrichting van sportaccommodaties (binnen en buiten).

Talentontwikkeling geldt voor iedere beweger. Een vroegtijdige eenzijdige belasting of specialisatie zorgt voor een grotere kans op blessures, overbelasting en uitval. Voor een gezonde en kwalitatieve ontwikkeling is het goed om zo veel mogelijk verschillende basisvaardigheden binnen sporten, spelvormen, oefenvormen en activiteiten te doen. Hiervoor heeft het ASM de Schijf van 10! geïntroduceerd die bestaat uit tien grondvormen van bewegen. Deze grondvormen zijn gezamenlijk belangrijk voor een optimale motorische ontwikkeling voor iedereen. De wetenschappelijk en praktisch onderbouwde Schijf van 10! geeft inzicht in ons beweeggedrag en biedt een structuur voor beweegprogramma’s. De Schijf van 10! is universeel toepasbaar voor alle vormen van bewegen en kan daarmee een gemeenschappelijke taal zijn voor samenwerking tussen alle beweegprofessionals.

De integrale aanpak in de toepassing van het ASM voor betere prestaties, minder blessures, meer creativiteit en meer plezier in sport en bewegen omvat drie pijlers:

1. Opleiden van sportkader in de ASM Academy;
2. Inrichten van sport- en beweegvoorzieningen vanuit de concepten Skills Garden en PLAYCE en;
3. Monitoren van beweegvaardigheid.