Het Athletic Skills Model ASM heeft sinds de introductie in 2012 zowel nationaal als internationaal een hoge vlucht genomen. “Eigenlijk waren we de tijd vooruit als je kijkt naar levensstijlvraagstukken”, zegt Geert Savelsbergh. De hoogleraar bewegingswetenschappen aan de VU Amsterdam schreef met fysiotherapeut René Wormhoudt negen jaar geleden het boek: ‘Athletic Skills Model; voor een optimale talentontwikkeling’, dat in 2018 een herziene versie kreeg. Dit jaar publiceert Savelsbergh twee nieuwe boeken. Samen met Joris Hoeboer schreef hij ‘Leer Bewegen’ met als doel om de wetenschap dichter bij te praktijk te brengen. En met een groot aantal internationale collega’s slaat hij een brug tussen het Athletic Skills Model en het begrip Physical Literacy in een Engelstalige uitgave. Aan Sport Knowhow XL legt Savelsbergh uit waarom die boeken er moesten komen.
Door: Leo Aquina
Bekijk het origineel op SportKKnowhowXL.nl
Het Athletic Skills Model is heel kort samengevat een praktisch en wetenschappelijk model voor veelzijdig bewegen. Geert Savelsbergh: “Het werd in het begin vaak gekoppeld aan topsport en talentontwikkeling, maar we hebben het model nadrukkelijk ook ontwikkeld voor breedtesport, minder validen en ouderen. De mens is nooit losgekoppeld van zijn omgeving. Het is één systeem. Dat is gebaseerd op de ideeën van de Amerikaanse psycholoog James Gibson. We hebben die visie vertaald naar de praktijk. Het succes van het boek zit in die koppeling.”
‘Praktijkmensen’
Hoewel Savelsbergh en Wormhoudt de koppeling tussen theorie en praktijk al vanaf het prille begin hebben meegenomen in het Athletic Skills Model, zag Savelsbergh toch ruimte voor een boek dat het model nog dichter bij de praktijk brengt. Met ‘Leer Bewegen’ mikt hij specifiek op het MBO en de eerste twee jaren van het HBO. “Ik had dit boek al lang in gedachten”, aldus de hoogleraar. “In veel literatuur krijg je een onderzoek voorgeschoteld met theorie en bevindingen. Praktijkmensen zijn meestal niet geïnteresseerd in de theorie en de grafieken. Die willen vooral weten of en hoe de methode werkt.”
"Hoe ga je om met de kinderen die meteen een bal pakken en impliciet leren?"
Savelsbergh begon met het opschrijven van voorbeelden vanuit het probleem en dat mondde uit in een samenwerking met Joris Hoeboer van de Haagse Hogeschool. Savelsbergh: “Neem bijvoorbeeld een pupillentrainer op het voetbalveld met vijftien kinderen van tien jaar. Er zijn kinderen die meteen een bal pakken en gaan spelen, maar er zijn ook kinderen die naar de trainer toekomen omdat ze uitleg willen. Die laatste groep bedienen we over het algemeen heel goed, maar hoe ga je om met de kinderen die meteen een bal pakken en impliciet leren?” In ‘Leer Bewegen’ presenteren Savelsbergh en Hoeboer concrete problemen en oplossingen. “Het boek heeft ook een vierde deel waarin dieper wordt ingegaan op verschillende vormen van les- of training geven en hoe de verschillende leervormen eventueel te combineren. Het boek is geschreven voor de mensen die het toepassen.”
Fysieke geletterdheid
Terwijl ‘Leer Bewegen’ zich nadrukkelijk richt op de praktijk, is de nieuwe Engelstalige uitgave onder de titel ‘Nonlinear Pedagogy and The Athletic Skills Model; the importance of play in supporting Physical Literacy’ echt een wetenschappelijke uitgave. “Physical literacy’ of ‘fysieke geletterdheid’ is een complex begrip waarover onder wetenschappers de nodige discussie is”, aldus Savelsbergh. “Het draait erom dat mensen kennis hebben van wat gezond is en hoe zij gezonde keuzes kunnen maken. Het gaat niet om vaardigheden, maar om de kennis. Als je de keus hebt tussen een lift en een trap, zullen veel bewegingswetenschappers de trap nemen, maar bij veel mensen is dat bewustzijn er niet. Wetenschappers die zich bezighouden met ’Nonlinear Pedagogy’ zagen in het Athletic Skills Model een mooie manier om via spelelementen, inrichting van de omgeving en impliciet leren fysieke geletterdheid te stimuleren.”
Het boek is geschreven door verschillende wetenschappers uit diverse landen die allemaal een aantal hoofdtukken voor hun rekening hebben genomen, van Groot-Brittannië, Australië, Denemarken tot Singapore. Overal wordt het Athletic Skills Model toegepast. Savelsbergh: “Bij impliciet leren gaat het erom dat je een omgeving bouwt (indoor of outdoor) die uitlokt tot bepaald spelgedrag, zonder dat je expliciet vertelt wat er moet gebeuren. Wie die omgeving creëert of waar dat wordt gedaan verschilt vaak per land. Bij ons wordt veel gedaan via verenigingen en gemeenten. In Angelsaksische landen gebeurt het vaak via scholen terwijl mensen in Spaanstalige landen in bijvoorbeeld Zuid-Amerika vaak via bedrijven worden gestimuleerd om te gaan bewegen.”
"Bij impliciet leren gaat het erom dat je een omgeving bouwt die uitlokt tot bepaald spelgedrag, zonder dat je expliciet vertelt wat er moet gebeuren"
Japanse vertaling
Met de twee nieuwe publicaties is Savelsbergh nog lang niet klaar als het gaat om het Athletic Skills Model. “Internationaal is er steeds meer belangstelling om het toe te passen”, vertelt hij. Nog dit jaar verschijnt er ook een Japanse vertaling van de herziene versie van het boek ‘Athletic Skills Model; voor een optimale talentontwikkeling’ uit 2018.
