Op dinsdag 30 april 2019 is de ASM-instructeursopleiding Advanced gestart voor bondscoaches bij de KNVB in Zeist. Door de technische leiding van de KNVB, Nico Jan Hoogma (directeur topvoetbal) en Art Langeler (directeur voetbal ontwikkeling) worden alle bondscoaches van de KNVB hiervoor in de gelegenheid gesteld. De KNVB zet hiermee als eerste bond in Nederland een grote stap om het Athletic Skills Model (ASM), een Nederlands talentontwikkelingsmodel, uit te dragen richting de trainers en coaches als wetenschappelijk en praktisch onderbouwde visie voor een breed motorische en veelzijdige ontwikkeling van voetballers op elk niveau en van elke leeftijd.

De groeispurt, de biologische leeftijd, een breed motorische ontwikkeling, atletische vorming, transfers of learning, motorisch leren, impliciet leren en een leven lang plezier in voetbal. Het komt allemaal aan bod en krijgt een gestructureerde en praktische toepassing. De opleiding wordt gegeven aan trainer-coaches van de Nationale jeugdteams, keeperstrainers, het vrouwenvoetbal en het zaalvoetbal. In vier bijeenkomsten, bestaande uit theorie en praktijk, wordt vanuit een wetenschappelijke en praktische onderbouwing de visie van het ASM bijgebracht als basis voor uitdagende en creatieve beweegprogramma’s voor voetballers.

Beter worden in voetbal, door niet alléén te voetballen
Een vroegtijdige eenzijdige belasting of specialisatie in voetbal kent een aantal nadelen: een grotere kans op blessures en overbelasting en zelfs stoppen met sporten (drop-out). Het ASM streeft naar een optimale talentontwikkeling voor iedereen: jong en oud, amateur en elite, valide en minder valide beweger.
Bij de opleiding van het ASM voor de KNVB staat de voetballer en het voetbal natuurlijk centraal. Het ASM streeft ernaar om voetballers op een gestructureerde wijze veelzijdig op te leiden, waarbij een breed palet aan basisvaardigheden zoals b.v. balanceren, vallen, trappen, klimmen, gooien, stoeien en vechten, de 10 Basic Movement Skills van het ASM, centraal staan. Deze veelzijdigheid krijgt met het ASM een gerichte toepassing voor elke voetballer door te werken met Adaptieve training, Donorsporten en Multisporten. De voetballer ontwikkelt zich dan van een goede beweger naar een atleet om zo een leven lang met plezier actief te blijven. Hierdoor ontstaan er fittere, gezondere en betere voetballers die minder geblesseerd raken, een langer atletisch leven kennen, creatiever zijn en meer plezier in hun sport hebben.

De huidige generatie jeugd beweegt steeds slechter, is aanzienlijk minder fit dan de generaties hiervoor en raakt vaker geblesseerd. Daarnaast heeft ruim de helft van alle volwassenen in Nederland overgewicht en zitten we met zijn allen te veel stil. Er is duidelijk sprake van beweegarmoede.

Lees meer over het Athletic Skills Model

ASM sinds 1994
Het Athletic Skills Model is een ‘nieuw’ talentontwikkelingsmodel, ontwikkeld door founders René Wormhoudt en Prof. dr. Geert Savelsbergh. Wormhoudt, was 24 jaar werkzaam bij Ajax. Hij begon als fysiotherapeut en werd later de conditietrainer bij het eerste team. Vanaf 2005 heeft hij bij de jeugdopleiding van Ajax de visie van het ASM neergezet. Sporten als judo, turnen, atletiek en spel werden een onderdeel van de voetbalopleiding. Spelers uit het huidige eerste team en Nationaal elftal als Donny van der Beek, Joël Veltman, Daley Blind en Matthijs de Ligt zijn onderdeel geweest van dit innovatieve voetbalprogramma. Sinds 2012 is Wormhoudt de kracht- en conditietrainer van het Nederlands elftal en heeft daar gewerkt met diverse bondscoaches zoals Louis van Gaal, Guus Hiddink, Danny Blind, Dick Advocaat en nu Ronald Koeman.
Savelsbergh is hoogleraar en houdt zich bezig met jeugd, sport en motorisch leren aan de afdeling Bewegingswetenschappen op de Vrije Universiteit Amsterdam. Daarbij is hij lector Talentontwikkeling aan de Hogeschool van Amsterdam en een van de twee wetenschappelijke begeleiders van teamsporten bij NOC-NSF. Tevens is hij auteur van het boek ‘Duel in de Zestien: De penalty wetenschappelijk ontleed’. Savelsbergh kreeg vanwege zijn grote wetenschappelijk kennis en inbreng in het voetbal daarom de bescheiden bijnaam ‘voetbalprofessor’.

Eerst een atleet, daarna een specialist
Veel bekende voetballers hebben andere sporten gedaan naast voetbal. Enkele bekende Nederlandse voorbeelden daarvan zijn Marco van Basten (tennis, ijshockey en schoonspringen), Ruud van Nistelrooy (tennis en net als Zlatan Ibrahimovic, taekwondo) en voetballegende Johan Cruyff (honkbal). Ook Jackie Groenen speelster van het Nederlands vrouwenteam, deed ter ondersteuning van het voetbal aan judo. Zij won hiermee zelfs brons op het Jeugd Europees Kampioenschap in 2010. Groenen geeft in een interview met NU Sport aan dat haar judo-achtergrond haar nu nog helpt; door het hebben van een betere stabiliteit en timing bij het aangaan van een duel in het voetbal (Jackie Groenen, NU.nl). Op de vraag of het ooit moeilijk was om te kiezen tussen judo en voetbal zegt Groenen: ‘‘Ik ben altijd een voetballer geweest in mijn hart. Judo kwam er bij om meer stabiliteit te krijgen en goed met mijn lichaam om te kunnen gaan.’’

Boudewijn Zenden was net als Jackie Groenen judoka in zijn jeugd. Hij voetbalde uiteindelijk 54 keer voor het Nederlands elftal. Zenden beseft nu, ruim twee decennia later, dat hij veel baat heeft gehad bij zijn judolessen. Lichaamscoördinatie, balans, valbreken, één tegen één vechten en respect hebben voor de tegenstander én de regels.‘‘Dankzij judo ontwikkel je meer spiergroepen dan bij alleen voetbal. Door het spelelement leer je gemakkelijk bewegen en ontwikkel je plezier en vreugde in de sport.’’ (Athletic Skills Model, 2012).

De visie van het ASM wordt, sinds de publicatie van het model in 2012, inmiddels bij veel betaalde voetbalclubs en amateurverenigingen toegepast. Dit varieert van trainen met de ASM Adaptaball tot en met het gestructureerd inzetten van andere sporten en spelvormen. Hiervoor hebben vele trainers, coaches en fysiotherapeuten eerder al de ASM-instructeursopleiding Advanced gevolgd. Zij krijgen daarvoor namelijk ook maarliefst 8 licentiepunten als scholing voor hun trainerslicentie.