Kinderen bewegen steeds minder en eenzijdiger. En dat terwijl genoeg en veelzijdig bewegen goed is voor de fysieke en mentale ontwikkeling. Hoog tijd om daar iets aan te doen, vond de Athletic Skills Company dat een beweeg-lesmodule op basis van de Schijf van 10 voor in klaslokalen van Nederlandse basisscholen ontwikkelde. In Alkmaar start een aantal basisscholen met een pilot.
De lesmodule dient tot het stimuleren van veelzijdig bewegen in de klas en daarmee meer beweegtijd gedurende de dag. Bovendien krijgen de docenten meer kennis over veelzijdig bewegen als onderdeel van de physical literacy van leerlingen. Dat laatste houdt in dat leerlingen niet alleen motorisch vaardig zijn, maar onder meer ook met vertrouwen bewegen en de motivatie hebben om dat te doen. Om de docenten daarbij te helpen bevat de lesmodule een database met (steeds nieuwe) videovoorbeelden van bewegen in de klas, een handboek en een online omgeving met lesmateriaal zijn voor groepsleerkrachten. Denk aan voorleesverhalen over bewegen op verschillende leesniveaus, taal- en rekenopdrachten in combinatie met de Schijf van 10!, kleurplaten, knutselopdrachten en spelvormen.
De 10 in de Schijf van 10! refereert naar tien grondvormen van bewegen die het ASM onderscheidt. Van klimmen & klauteren tot springen & landen en van gooien, vangen, slaan & mikken tot balanceren & vallen. Het idee is dat als je zo veelzijdig mogelijk beweegt, en dus zoveel mogelijk verschillende grondvormen van bewegen je in je leven integreert, je beter beweegt en leert, creatiever denkt en motorisch vaardiger wordt.
In drie stappen naar de Schijf van 10!
Michael Vader is directeur van meerdere basisscholen in Alkmaar. Hij kwam al een paar jaar geleden in contact met het ASM en start komend schooljaar bij zo’n zeven scholen met lesmodule over de Schijf van 10!
NIEUW!
Lesmodule 'Schijf van 10! voor bewegen op de basisschool.'
- Veelzijdig bewegen in de klas en daarmee meer beweegtijd gedurende de dag.
- Het ontwikkelen van kennis over veelzijdig bewegen als onderdeel van de Physical Literacy van leerlingen.
Voor elke leerkracht:
- Een database met videovoorbeelden van bewegen in de klas. Deze database wordt periodiek bijgewerkt met nieuwe inspiratie en variatie.
- Een online module en community voor groepsleerkrachten, waarin zij op elk gewenst moment kunnen leren over de Schijf van 10! en hoe dit toe te passen is in de klas.
- Een online omgeving met up-to-date lesmateriaal. Denk aan voorleesverhalen over bewegen op verschillende leesniveaus, taal- en rekenopdrachten in combinatie met de Schijf van 10!, gespreksstarters, kleurplaten, knutselopdrachten, coöperatieve werkvormen en spelvormen.
- Een handboek voor de groepsleerkrachten, plus informatieve materialen voor ouders, korte nieuwsupdates en beweegopdrachten voor thuis.
Sluit je aan bij het collectief
Het ontwikkelen van maatwerkoplossingen voor elke school zou een aanzienlijke investering in tijd en geld vereisen. Door samen te werken met meerdere scholen en deze lesmodule als collectief te starten, kunnen we de beweging toegankelijker en betaalbaarder maken. Dat maakt dat we de lesmodule voor slechts €500 per jaar per school kunnen aanbieden.
“Bij een van onze basisscholen, De Kring, ontbrak het aan akoestiek in de gymzaal. Daarom wilden we panelen aan de wanden plaatsen. Niet zomaar panelen, maar waarop graphics met inhoud stonden, zodat de vakdocenten daar in de lessen gebruik van konden maken. Zo kwamen we uit bij ASM. Uiteindelijk besloten we de hele gymzaal om te vormen tot ASM-lokaal. Hun gedachtegoed spreekt ons aan. Wij geloven dat veelzijdig bewegen aanzet tot meer bewegen en creativiteit en een positieve invloed heeft op de hersenen. De ASM-velden en –wanden bieden op een relatief eenvoudige manier de mogelijkheid om die veelzijdigheid aan te wakkeren, zowel voor docenten als voor leerlingen.”
Een jaar geleden werd de nieuwe gymzaal geopend. Meteen volgde de uitvoering van een volgend plan: het realiseren van een ASM-veld op het schoolplein van De Wegwijzer, een andere Alkmaarse basisschool. Vader: “Dat schoolplein is een plein van de wijk. Na schooltijd worden er evenementen georganiseerd en is iedereen vrij om erop te spelen. Negen van de tien keer diende het plein als voetbalveld. Sinds het ASM-veld er ligt, verzinnen kinderen uit zichzelf andere spellen of variaties op het reguliere voetbal met twee doelen. Alleen mogen scoren vanuit een bepaalde kleur bijvoorbeeld. Die creativiteit stimuleren is precies wat we voor ogen hadden. Bovendien is er bij de mbo-opleiding sport en bewegen van het Horizon College een student tot een ASM-geschoolde jongerenwerker opgeleid. Hij weet dus nog beter hoe je het ASM-veld kunt benutten.”
“Kinderen zitten het langst in de gewone klaslokalen. Daarom is het belangrijk om daar te zorgen voor meer variatie en beweging"
Stap drie is dus de Schijf van 10! die nadrukkelijk niet alleen bedoeld is om tijdens de gymles in te zetten, maar juist ook tijdens het reguliere onderwijs. “Kinderen zitten het langst in de gewone klaslokalen. Daarom is het belangrijk om daar te zorgen voor meer variatie en beweging. Voorbeelden van oefeningen zijn stuiteren met een tennisbal en daar een rekenactiviteit aan koppelen of springen van pion naar pion gecombineerd met een taaloefening. Voor elke school is er een ASM-tas met ballen, hoepels, pionnen en andere materialen. Docenten kunnen oefeningen bedenken, maar het juist ook aan de kinderen zelf laten. Daar ben ik eigenlijk nog meer voorstander van, omdat het een beroep doet op de creativiteit van de leerlingen.”
Wennen voor de docenten
Hoewel er geen data beschikbaar zijn over het effect van de ASM-faciliteiten is Vader toch razend enthousiast. “Het gaat er bij het ASM niet om dat je je lineair ontwikkelt of steeds beter wordt in iets, maar dat je in meerdere oplossingen denkt en minder eenzijdig beweegt. Ik ben ervan overtuigd dat de beweegkwaliteit daardoor verbetert en de beweegarmoede afneemt. Bovendien werkt sport verbindend. Als we bijvoorbeeld het schoolplein van De Wegwijzer aantrekkelijker maken, komen daar meer mensen uit de wijk op af. Precies wat de gemeente voor ogen heeft.”
Ook de groepsleerkrachten en vakdocenten zien volgens Vader de mogelijkheden. “Sommigen moeten wennen. Gymleraren zonder ASM-achtergrond zijn snel geneigd om de standaardoefeningen en –spellen aan te bieden. Zij zijn natuurlijk op een bepaalde manier geschoold. Het is zoeken naar een middenweg. Voor de groepsleerkrachten geldt dat in feite ook. We hoeven niet het hele onderwijssysteem om te gooien, maar kunnen met de juiste begeleiding en activaties van ASM-instructeurs ongetwijfeld stappen zetten naar meer en veelzijdiger bewegen, ook in de klas.”
Meer informatie voor basisscholen die geïnteresseerd zijn in beweeg-lesmodule op basis van de Schijf van 10 voor in het klaslokaal: www.athleticskillsmodel.nl/lesmodule
