Poul Annema
NL Coach 2019-04, p48
DOELGERICHT MOTORISCH LEREN ALS BASIS VOOR TALENT- EN PUBERGROEI
Hun kennis, ervaring en ideeën over het ASM verspreiden ze al jaren, afgelopen jaar is de herdruk van het bijbehorende boek, Athletic Skills Model, verschenen. Lijvig qua formaat en stevig qua inhoud. Geen detail blijft onbesproken om de filosofie achter het idee toe te lichten. In beeld worden trainings- en beweegvormen door experts veelzijdig geduid om de weg te wijzen naar de basis van de fysieke en motorische ontwikkeling van jonge mensen, met of zonder specifieke sportaanleg.
Het begon met ‘socceraerobics’ een tussen 1992 en 1997 bij de door Co Adriaanse geleide jeugdopleiding van Ajax, door fysiotherapeut René Wormhoudt geïntroduceerde beweegvorm. Jonge voetballers bewogen in de training opeens op muziek en in nieuwe coördinatiebewegingen richtte de aandacht zich op ritme, balans, oriëntatie en houding. Het plezier dat jonge voetballers eraan beleefden zette Wormhoudt aan tot onderzoek naar een programma waarin veelzijdig en meerzijdig bewegen in oefen-, spel- en wedstrijdvormen de uitgangs- punten waren.
De behoefte eraan bleek niet alleen bij talentvolle, door Ajax gescoute, jonge voetballers. Ook in de samenleving, het onderwijs en bij de sportclub openbaarde zich steeds nadrukkelijker een basale bewegingsarmoede. Op hoog sportief niveau waren de gevolgen van vroeg specialiseren merkbaar, in het algemeen betaalde de jeugd de prijs voor een – door de toenemende populariteit van mobiele telefoons, spelcomputers, digitale media, et cetera – snel veranderende beweegcultuur. De kans op buitenspelen werd steeds kleiner en het gymnastiekonderwijs steeds meer teruggedrongen. René Wormhoudt is de grondlegger van het Athletic Skills Model en deed bijna 25 jaar ervaring op in diverse sporten. De jonge talenten van Ajax waren goede ‘bewegers’, maar ze bleken de extra input voor een brede veelzijdige ontwikkeling – en de voordelen ervan – te missen. Vandaar dat Wormhoudt ze onder meer liet judoën en ze liet kennismaken met andere spelvormen. Hij ontwikkelde bovendien de Fundamental Athletic Skills Track om kinderen, vanaf de jongste jeugd tot de groeispurt, op een behendigheidsbaan motorisch beter en breder te scholen.
Kernelementen
Tekenend voor de ontwikkeling van het Model is de aanleg van openbare Skills Garden in Almere waar alle grondvormen van bewegen op een uitdagende manier kunnen worden beoefend. ‘Eerst een atleet dan een specialist’, is een van de kernelementen van het Athletic Skills Model, die de idealist Wormhoudt met zijn ‘geloofsgenoten’ van het eerste uur, Geert Savelsbergh (hoogleraar Bewegingsweten- schappen) en Jan Willem Teunissen (docent aan de ALO en bewegingswetenschapper) in hun boek tot in detail beschrijven. Het boek is daarom een waardevol document over de – noodzakelijke – opkomst, ontwikkeling en filosofie van het Athletic Skills Model als alternatief voor tekortschietend beweegonderwijs.
Er is veel aandacht voor de internationale literatuur en de wetenschappelijke basis voor lang en herhaald trainen en de elementen daaruit die hun weerslag hebben gevonden in de overtuiging van de auteurs. ‘Variatie in oefenprogramma’s geldt als de belangrijkste oplossing om langdurige eenzijdigheid te voorkomen’, is het belangrijkste motto van hun opvatting, met daarbij de kanttekening dat ‘leren herhalen is’. In het boek: “Het staat niet ter discussie dat trainen en oefenen de belangrijkste variabelen zijn om beter te worden in een onderdeel.” ‘Doelgericht motorisch leren van theorie naar praktijk’ krijgt brede aandacht in het boek, dat uiteraard ook de vernieuwende weg wijst naar het impliceren van het Athletic Skills Model bij zowel jong, uitgekristalliseerd sporttalent als kinderen in de groei voor wie de beperking van het buitenspelen een grote aanslag op de gezondheid betekent.
