Variatie is voor OldStars trainers dé sleutel om ouderen beter te laten bewegen
Dominique Danton (66) uit Leiden en Jacqueline van der Bas (66) uit Alphen aan de Rijn zijn twee enthousiaste OldStars-trainers. Aan de hand van de methode van het Athletic Skills Model (ASM) richten ze hun lessen in en zien ze ouderen met sprongen vooruit gaan. “Een vrouw van 82 zonder voetbalachtergrond kan nu een bal met zowel links als rechts aannemen, wegdraaien en passen. Dat is toch geweldig?”
Bij zijn eerste kennismaking bij Sportcentrum Verburch in Poeldijk zag hij het snel. Dominique Danton keek naar twee kleine groepjes van zo’n vier mensen. De ene groep voetbalde, de andere groep handbalde. Allen in de leeftijd tussen de 65 en 82 jaar. Hij besloot de groepen samen te voegen. Vanaf dat moment volgde iedere week een gezamenlijke warming-up en speelden ze onder leiding van Danton afwisselend voetbal en handbal. Uiteraard volgens de OldStars regels, waarbij rennen en fysiek contact niet is toegestaan.
Het was een van de eerst ingrepen van Danton, die in Poeldijk was aangesteld om het OldStars programma vorm te geven. Een programma van het Nationaal Ouderenfonds om een ouderenvriendelijke sportomgeving te creëren. Daarbij wordt gestart op de verenigingen. Bekende voorbeelden zijn OldStars voetbal, OldStars tennis en OldStars walking handbal.
Ultiem voorbeeld
De aanpassing van Danton werkte. “Ik ben ervan overtuigd als we het niet hadden samengevoegd dat het doodgebloed was. Dat is nu niet het geval. De groep is uitgebreid, het plezier ging omhoog en de ouderen bewegen beter. Bij de start zag ik dat de voetballers stijf waren in de schouders. Andersom hadden handballers moeite met hun balans bij het schieten van een bal. Het is verbazend hoe snel ze vooruitgang boekten.
Weet je wie mijn ultieme voorbeeld is? Een vrouw van 82 zonder voetbalachtergrond die nu een bal met zowel links als rechts kan aannemen, wegdraaien en passen. Dat is toch geweldig?” Danton is van oorsprong Fransman. Hij is veertig jaar trainer, met name in het rugby. Op dit moment is hij ook coach van Studenten Dames van LSRG in Leiden, namens de rugbybond opleider van nieuwe coaches en trekt hij regelmatig het land in om clinics te verzorgen voor OldStars rugby. “Maar je bent nooit te oud om te leren”, zegt hij. “Mijn holistische kijk op bewegen is de reden om meer te willen weten van het ASM. Daarom volgde ik alle opleidingen van het ASM.
Het is voor mij een aanvulling op mijn creativiteit en de basis waarop ik nu mijn OldStars trainingen voorbereid. In mijn rugbyprogramma’s gebruik ik het ook. Daarin verwerken we eerst algemene grondvormen van bewegen. Daarna gaan we sportspecifiek trainen.”
Koffieschoteltje
Danton start iedere les met een warming-up van zo’n 20 minuten, gebaseerd op het ASM. Hij zoekt daarin altijd naar relevante bewegingen die ouderen dagelijks gebruiken. Externe focus is daarbij het toverwoord. “Ik vraag ze om een koffieschoteltje te pakken in een hoge kast in de keuken. Zo trainen ze hun schouders.
Ik vraag aan ze wat ze doen als een fietser recht op hen af komt gereden. Door snel opzij te stappen oefenen ze dan balans. Maar we oefenen ook cognitieve vaardigheden, die we combineren met een fysieke oefening. Ik laat ze dan op een verhoging stappen, een bal gooien en vervolgens een rekensom oplossen. Dat activeert hun brein.”Het OldStars programma werkt, zegt Danton. Ook al moet hij soms deelnemers afremmen. “Sommige mensen zijn in hun hoofd nog dertig jaar jonger. Die gaan rennen. Maar dat mag niet en kan tot gevaarlijke situaties leiden.
Ze kunnen vallen en anderen omver lopen. Daar ben ik scherp op. Maar voor het merendeel gaat het niet om winnen of de competitie.Het is belangrijk dat we hen bij elkaar brengen en op een verantwoorde, veelzijdige manier laten bewegen. Tegelijkertijd is het sociale aspect van het Oldstars programma cruciaal. We beginnen de donderdag altijd met een ‘bakkie’ en eindigen met een praatje.”
Sociale ontmoeting
Jacqueline van der Bas uit Alphen aan de Rijn geeft les aan drie Old Stars groepen: senioren fitness in Den Haag, tafeltennistraining in Alphen aan de Rijn en tennisles in Zoetermeer. “Het OldStars programma is hartstikke leuk. Ouderen komen zo laagdrempelig met een sport in aanraking. Maar ook belangrijk: de sociale ontmoetingen achteraf. Ik krijg er boordevol energie van. Ook als ik met pensioen ben, ga ik ermee door”, aldus de 66-jarige.
Net als Danton baseert Van Der Bas haar lessen op het ASM. Ook zij volgde daarvoor een opleiding (ASM advanced, red.). Naast de theorie over de tien grondvormen van bewegen kwam ze aanraking met allerlei leuke en makkelijk toepasbare oefeningen voor haar groepen. “Het zijn simpele oefeningen. Ik dacht meer dan eens: goh, waarom heb ik dit zelf niet bedacht?”
ASM-oefeningen
De warming-up van haar lessen aan de OldStars deelnemers staat vol met ASM-oefeningen. Van Der Bas legt de nadruk op balans, reactievermogen en coördinatie. Maar ook cognitieve oefeningen en valpreventie komen terug. “Als warming-up tikken deelnemers bijvoorbeeld elkaars voeten aan, terwijl ze de naam van de andere persoon omgekeerd uitspreken. Daarbij bewaken ze hun balans en activeren ze de hersenen. Twee andere voorbeelden: een tweetal gooit tegelijkertijd een oranje en groene bal naar elkaar, waarbij de oranje bal stuitert en de groene bal zonder stuit wordt gegooid. Of ik laat ze een stok vasthouden, waarna ze met diezelfde hand het tegenovergestelde been aantikken.”
De grondvorm gooien, vangen, slaan en mikken oefenen de deelnemers regelmatig. Van Der Bas laat de ouderen zowel met links als rechts een bal naar elkaar gooien en trappen. In de tennisles laat ze de deelnemers met links en rechts spelen en worden de reguliere tennisrackets af en toe ingewisseld voor badmintonrackets of een plankje. “Des te meer variatie ik hen bied, des te meer oplossingen ze moeten bedenken. Dat heeft een positieve effect op hun bewegingsvaardigheid.”
Enthousiasme
Juist ouderen kunnen veel winst halen uit de beweegprogramma’s, vindt Van Der Bas. “Deze doelgroep heeft te maken met een natuurlijke achteruitgang van bewegingsvaardigheden. Ze vallen bijvoorbeeld eerder, omdat de balans vermindert. Met de methode van het ASM oefenen we dat op een speelse manier. Ik merk dat mensen daar profijt van hebben. En, niet onbelangrijk: ik zie allemaal enthousiaste gezichten. Ik hoop dat steeds meer mensen OldStars ontdekken.” Aan het enthousiasme van Dominique Danton en Jacqueline van der Bas zal het in ieder geval niet liggen.
OOK LEUK:
